(Bu makale Garanti Bankası Travelzone Magazine’de yayınlanmıştır)

SADECE SON YİRMİ YIL İÇİNDEKİ DEĞİŞİMİ GÖZ ÖNÜNE ALIRSAK, GÜNLÜK HAYATIMIZDAKİ NESNELERDEN DAVRANIŞ TARZIMIZA, BEĞENİLERİMİZDEN İŞ HAYATIMIZIN TEMEL GEREKLERİNE KADAR HER ŞEYİN DEĞİŞMİŞ OLDUĞUNU FARK EDİYORUZ.
DEĞİŞİM VE DÖNÜŞÜM HAYATIN GEREKLİLİĞİ…

Çok eski değil, bundan yirmi yıl önce televizyonda gördüğümüz arabaların gerçekte ne renk olduğunu merak ederdik, yılda bir kez yayımlanan artistik buz pateni şampiyonalarını tüm aile birlikte izler, eve iş getirmez, akşamları komşuları ziyaret ederdik. Akrabalar telefonla aranacağı zaman, şehirlerarası yazdırılır ve geri arama beklenirdi. Zaman ilerledikçe dünyanın trendleri ülkemizi etkisi altına aldı; önce arabalarımızın markaları değişti, sonra televizyonlarımız renklendi…

Radyonun yerini önce kasetçalar, sonra CD çalar ve sonra iPod aldı. Kullandığımız temizlik malzemeleri arapsabunundan ibaretken evin her bölümü için farklı malzemeler kullanmaya başladık. Sonra bilgisayarlar hayatımızın bir parçası oldu, disketler yerini CD’lere, faks mesajlarıysa e-postalara bıraktı. Değişen faktörler; gelişimi ve hayatımıza çeşitli kolaylıkları da beraberinde getirdi. Bankaların önündeki sıralar yavaş yavaş azaldı, internet bankacılığı zaman tasarrufu sağladı, ikinci bir dil öğrendik, şimdilerde üçüncü dili öğreniyoruz. Bakkalların yerini süpermarketler aldı, açık hava sinemaları, dolby dijital ses sistemiyle donatılmış, dev sinema salonlarına dönüştü…
Ve sonra, mutatis mutandis…

“Mutatis mutandis”, Latince’de “değişimin zorunluluğu” anlamına geliyor. Başarının sürekliliği; gelişim, ilerleme, farklı koşullarda hayatta kalabilme ve beraberinde de değişimin zorunluluğunu getiriyor. Önemli olan değişimi ve dönüşümü gelişime çevirmek ve başarıya giden yolda doğru yönetip yönlendirebilmek. Yöneticiler ve çalışanlar olarak düşüncelerimizi değiştirmeden büyük bir değişim dalgası yaratmak mümkün değil. Mahatma Gandhi’nin sözünde olduğu gibi “Dünyada görmek istediğiniz değişikliğin kendisi siz olun.” Değişen dünyada ve değişen koşullarda şirketlerin de bu değişime ayak uydurması bir gereklilik. Geleneksel yöntemlerle yönetimin başarılı olduğu günler artık çok gerilerde kaldı. Yönetim ilkeleri değişti, teknolojinin tüm imkanları yöneticilerin ve çalışanların elinde. Sanayi Çağı’nın simgesi “buhar makinesi” olarak kabul edilir. Ünlü yönetim bilimci Peter Senge’e göre, yaklaşan yeni dönemin simgesi “gezegen” olacak. Yani yaşayan, kendi kendini yaratan ve yenileyen bir sistem. Yöneticilik anlayışı da bu doğrultuda değişecek. Kendini yaratmayan ve yenilemeyen, “öğrenmeyen” bir düşünce yapısının değişime uyum sağlaması ve değişimin ardından gelen dönüşüm ile gelişime ulaşması mümkün değil.

Yönetim Uzmanı Jim Collins; “İyi bir şirket, mükemmel bir şirket olabilir mi? Eğer olabilirse nasıl?” sorusuna yanıt aramak için 21 kişilik bir araştırma ekibi kurdu ve 1453 şirketi incelemeye aldı.

Sonuç olarak, bu şirketlerden yalnızca 11 tanesinin iyi bir şirketken mükemmel bir şirkete dönüştüğünü fark etti. Bu 11 şirket; Abbott Laboratorie0073, Circuit City, Fannie Mae, Gillette Co., Kimberly-Clark Corp., The Kroger Co., Nucor Corp., Philip Morris Cos. Inc., Pitney Bowes Inc., Walgreens ve Wells Fargo’ydu. Başarıya ulaşmalarındaki ortak nokta, gelenekçiliğe karşı koymalarıydı. Değişim sürecine hazır olmak ve değişimi planlamak çok büyük önem taşıyor. Yaşanacak değişim sürecinde, kararlı ve disiplinli bir yönetim şeklinin belirlenmesi değişim sürecinin olumlu geçirilmesine çok büyük katkıda bulunur. Jim Collins, disiplinin önemini ve disiplinli yöneticileri eski bir Yunan masalından alıntı yaparak açıklıyor: “Tilki, bir konuyla ilgili birçok ayrıntıyı, kirpi ise tek ve önemli şeyi bilir. Şirketlerin başarısında bu gerçekten önemli bir ayrım. Kirpi lideri temsil ediyor, tilki ise, hayvan, bitki demiyor, bütün türleri biliyor. Bir anlamda kirpi, kendi için önemli olan konuyu biliyor. Tek alana yoğunlaşmak, bir sürü farklı şey bilmekten çok daha önemlidir.” Ve ardından şöyle özetliyor: “Disiplinli insanlarda en önemli özellik, kirpi özelliklerini taşımak. Karışık fikirleri ve bir sürü bilgiyi tek ve basit bir fikir altında toplamayı ve organize etmeyi bilmek.”
Değişim + Dönüşüm x Gelişim +Disiplin=Başarı

İnsan doğası gereği, alıştığı düşüncelere sarılıyor, aslında dünya değişimi sevmiyor ve kabullenmek istemiyor. Kendini yenileyebilenler, değişim sürecine doğru hazırlananlar ve değişimi yakalayanlar ayakta kalabilir. Değişim sınırlı değil; her değişim, ardından gelişimi getiren yeni bir değişime yol açıyor. Bir mucize olarak görmemek, bir süreç gerektiren değişimi kendi içindeki bütünlükte değerlendirmek önemli. Başarı formülü, çalışmak, hazırlık yapmak ve en önemlisi kendini yenilemekle hayata geçiyor. Başarı beraberinde büyümeyi getiriyor; gelişimin tek yöntemi ise değişim. Değişim ve gelişim için gereken rüzgar ise, vizyon.

“Eğer ağaca çıkmak istiyorsanız, yıldızlara çıkmaya niyet edin, başarırsınız,” diyor Konfüçyüs.

Mehmet Acar